หลังจากห่างหายการทำขนมไทยลงในเวบครัวบ้านพิมไปนานมากกกกก 😊😊 วันนี้พิมก็เลยจะมาชวนเพื่อน ๆ ทำขนมไทยกันสักหน่อยค่ะ
สำหรับขนมที่พิมเลือกมาทำให้ดูกันในวันนี้ บอกเลยว่าเป็นอีกหนึ่งหนึ่งในขนมโปรดของพิมเลยนะคะ #จริงๆก็โปรดไปซะทุกอย่างแหละ55 คือถ้าไม่ทำกินเอง แล้วเห็นที่ไหนมีขาย พิมจะต้องพุ่งตัวเข้าไปซื้อทันทีเลย นั่นก็คือ "ข้าวต้มจิ้ม" หรือ "ข้าวต้มหัวหงอก" หรือ "ข้าวต้มตัด" นั่นเองค่า
พูดถึงข้าวต้มจิ้มแล้วเนี่ย (พิมขอเรียกว่าข้าวต้มจิ้มน๊า) นอกจากจะเป็นขนมโปรดของพิมแล้ว ก็ยังเป็นขนมแห่งความหลังของพิมอีกด้วยค่ะ ด้วยความที่สมัยตอนพิมยังเด็ก ๆ แม้บ้านพิมจะอยู่ในกรุงเทพฯ แต่ที่บ้านพิมก็มีพื้นที่เยอะพอควรนะคะ ประมาณไร่นึงได้ ที่สำคัญเป็นพื้นดินติดริมคลองซะด้วย ตา ยาย แม่ของพิมก็เลยปลูกต้นไม้โน่นนี่ไว้เต็มบ้าน ไม่ว่าจะเป็นต้นมะม่วง ชมพู่ มะละกอ ฝรั่ง ไผ่ เตยหอม พืชผักสวนครัวสารพัด รวมไปถึงต้นมะพร้าว และต้นกล้วยด้วยค่ะ เพราะงั้นช่วงที่พิมเป็นเด็ก ๆ เนี่ย เวลาแม่หรือยายจะทำกับข้าวหรือขนมอะไร ก็จะหาวัตถุดิบจากในบ้านก่อนเป็นหลักนะคะ เพราะงั้นพวกเมนูอย่างแกงกะทิที่ใช้มะพร้าว ไม่ว่าจะแกงเขียวหวาน แกงเผ็ด ต้มข่า แกงเลียง อาหารจากปลา (บ้านพิมอยู่ติดคลอง หาปลาง่ายมาก) เช่น แกงส้ม ต้มยำปลา ปลาทอด ปลาราดพริก อาหารจากไข่ (บ้านพิมเลี้ยงไก่ไข่) เช่น ไข่เจียว ไข่ดาว ไข่ลูกเขย หรืออาหารที่ทำจากกล้วย เช่น แกงกล้วย ขนมกล้วย กล้วยต้ม กล้วยปิ้ง ข้าวต้มมัด ข้าวต้มจิ้ม ก็เลยเป็นเมนูที่ได้กินบ่อยมาก ๆ ค่ะ
เพราะนั้นวันนี้พิมก็เลยอยากจะมาแชร์สูตรและวิธีการทำข้าวต้มจิ้มในแบบของที่บ้านพิมให้ทุก ๆ คนได้ดูกัน เผื่อว่าใครอยากลองเอาไปทำกิน หรือทำขาย พิมก็ยินดีมาก ๆ นะคะ 😊😊
:: ส่วนผสมและเครื่องปรุง ::
- ข้าวเหนียวเขี้ยวงู (ดิบ) 1000 กรัม
- กล้วยน้ำว้าสุก แต่ไม่งอม 13 ลูก
- น้ำคั้นจากใบเตย 700 กรัม
- มะพร้าวทึนทึก 1 ลูก หรือมะพร้าวทึนทึกขูดเป็นเส้น 200 กรัม
- เกลือสมุทรป่น 1/3 ช้อนชา
- งาขาว 100 กรัม
- น้ำตาล 300 กรัม
- ใบตองขนาดกว้าง 8 นิ้ว และกว้าง 10 นิ้ว อย่างละ 13 แผ่น
- ตอก 26 เส้น (ถ้าไม่มีตอก ใช้เชือกยาว 30 ซม. แทน)
** ข้าวต้มจิ้มสูตรของที่บ้านพิมไม่ใส่ถั่วดำต้มสุก แต่ถ้าใครจะใส่ก็ได้นะคะ
** สูตรนี้ พิมทำได้ประมาณ 13 มัด แต่บางคนอาจจะทำได้มากหรือน้อยกว่าพิม ขึ้นกับว่าทำมัดเล็กมัดใหญ่ แต่ถ้าใครกลัวว่าทำตามสูตรแล้วมันจะเยอะไป สามารถลดทอนส่วนผสมใช้แค่อย่างละครึ่งก็ได้ ก็จะได้ข้าวต้มประมาณ 6-7 มัดค่ะ
** น้ำคั้นใบเตย 700 กรัม พิมใช้ใบเตยหั่นหยาบ 100 กรัม ปั่นรวมกับน้ำ 700 กรัมจนใบเตยละเอียด แล้วกรองเอาไว้แต่น้ำใบเตยนะคะ
:: วิธีทำ ::
เริ่มแรก .. เรามาเตรียมในส่วนของใบตองและตอกกันก่อนค่ะ
เมื่อได้ใบตองมา สิ่งแรกที่จะต้องทำคือ นำใบตองไปตากแดดเพื่อให้ใบตองเหี่ยวและนิ่ม เวลาที่เราเอาไปห่อข้าวต้ม ใบตองจะได้ไม่แตกนะคะ สำหรับระยะเวลาในการตากแดด พิมบอกไม่ได้ว่าต้องตากกี่นาที เพราะมันขึ้นกับความหนาของใบตองและขึ้นกับความแรงของแดดค่ะ เอาเป็นว่าถ้าแดดจัด ๆ หลังจากตากไป 5 - 10 นาที ให้ลองไปจับดูว่าใบตองนิ่มหรือยัง (นิ่มแบบขยำเบา ๆ แล้วไม่แตก) ถ้านิ่มแล้ว ก็เก็บเข้าร่มเพื่อทำในขั้นตอนต่อไปได้เลย แต่ถ้ายังไม่นิ่ม ขยำเบา ๆ แล้วมีเสียงกรอบแกรบ ขยำแล้วใบตองแตก ก็ให้ตากต่อไปอีกสัก 5-10 นาที แล้วค่อยไปดูอีกทีนะคะ
*** ถ้าแดดไม่มี ให้เอาไปตองไปนึ่งหรือเอาไปอังกับไฟอ่อน ๆ แทนค่ะ
เมื่อใบตองนิ่มดีแล้ว ขั้นตอนต่อไปเราก็จะมาฉีกใบตองกันนะคะ
สำหรับการห่อข้าวต้มจิ้ม 1 มัด เราจะใช้ใบตอง 2 ชิ้น ก็คือใบตองชิ้นนอกกับชิ้นในค่ะ ใบตองชิ้นนอกเราจะฉีกให้กว้างประมาณ 10 นิ้ว และใบตองชิ้นในเราจะฉีกให้กว้างประมาณ 8 นิ้วนะคะ ส่วนความยาวของใบตอง อย่างน้อยจะต้องพอ ๆ กับความกว้างหรือถ้าให้ดีก็ยาวมากกว่าความกว้างของใบตองสัก 1 - 2 นิ้วค่ะ 😊 เช่น ใบตองกว้าง 10 นิ้ว ก็ให้มีความยาวอย่างน้อย 10 นิ้ว หรือถ้าให้ดีก็ 11 - 12 นิ้วนะคะ
ปกติแล้วข้าวเหนียว 1 โล พิมจะห่อได้ 13 มัด เพราะงั้นเพื่อน ๆ อาจจะฉีกใบตองอย่างละ 13 ชิ้นเท่าพิมก่อนก็ได้ ถ้าห่อแล้วไม่พอ ค่อยไปฉีกเพิ่ม หรือใครจะฉีกเผื่อไว้สัก 2-3 ชิ้นก็ตามสะดวกเลยค่ะ 😊
เมื่อฉีกใบตองเสร็จเรียบร้อยแล้ว เราต้องทำความสะอาดใบตองก่อนนำไปใช้ด้วยนะคะ
วิธีทำความสะอาดก็ไม่ยุ่งยาก ให้เราหาผ้าสะอาดมาผืนนึง เอาผ้าไปชุบน้ำแล้วบิดหมาดๆ มาเช็ดทำความสะอาดใบตองทั้งสองด้าน เสร็จแล้วก็ให้เช็ดด้วยผ้าสะอาด (ผ้าแห้ง) อีกรอบค่ะ สำหรับใบตองเราสามารถเตรียมไว้ล่วงหน้าวันสองวันได้ แต่ถ้านานกว่านี้ พิมไม่แนะนำ เพราะส่วนใหญ่ขอบมันจะเหลืองซะก่อนนะคะ
ในส่วนของตอกที่เราจะใช้มัดข้าวต้ม อันนี้หาซื้อได้ตามร้านขายของชำในตลาดสดใหญ่ ๆ ราคาไม่แพง 10 บาท ก็ได้มัดเบ้อเร่อแล้ว หรือถ้าใครไม่อยากออกจากบ้าน ก็สั่งซื้อจากใน Lazada / Shopee ได้ พิมเห็นมีขายอยู่ค่ะ
ด้วยความที่ตอกทำมาจากไม้ไผ่เน๊าะ ถึงมันจะบางแต่มันก็มีความแข็งนะคะ มัด ๆ ไปอาจจะขาดหรือบาดนิ้วได้ เพราะงั้นให้เราเอาตอกไปแช่น้ำอย่างน้อย 30 นาที - 1 ชม. เพื่อให้ตอกนิ่มก่อนใช้งานค่ะ 😊
ต่อมาในส่วนของข้าวเหนียว 😊 วันนี้พิมใช้เป็นข้าวเหนียวเขี้ยวงูของเชียงรายนะคะ #พอดีมีติดบ้านอยู่แล้ว แต่เพื่อน ๆ จะใช้ข้าวเหนียวธรรมดาที่เอาไว้นึ่งกินกับไก่ย่างส้มตำก็ได้ เม็ดข้าวอาจจะป้อมกว่า สั้นกว่า แต่ใช้ได้ ไม่มีปัญหาค่ะ 😊
ให้เราเอาข้าวเหนียวที่เตรียมไว้ ไปซาวในน้ำสะอาดสัก 4 - 5 ครั้งหรือจนกระทั่งน้ำซาวข้าวใส ไม่ขุ่น แล้วแช่ข้าวไว้ประมาณ 4-6 ชม. นะคะ
พอครบ 6 ชม. ก็เทน้ำแช่ข้าวทิ้ง เอาน้ำใบเตยใส่ลงไปแทน แล้วแช่ข้าวต่ออีกประมาณ 20 นาทีค่ะ ... พอครบเวลา ก็เทข้าวใส่กระชอนหรือตะกร้าที่มีรูเล็ก ๆ แล้วพักข้าวให้สะเด็ดน้ำ ก่อนเอาไปใช้นะคะ
*** ขั้นตอนนี้เพื่อให้ข้าวมีสีเขียวอ่อน ๆ และมีกลิ่นหอมของใบเตย ถ้าใครไม่มีน้ำใบเตย ก็ข้ามไปได้เลยค่ะ หรือถ้าใครอยากให้ข้าวเป็นสีน้ำเงิน จะใช้น้ำอัญชันแทนก็ได้นะคะ
ระหว่างรอข้าวสะเด็ดน้ำ เราจะมาเตรียมกล้วยกันค่ะ
กล้วยที่ใช้ในเมนูนี้เป็นกล้วยน้ำว้านะคะ ให้เลือกกล้วยที่สุกแล้วทั้งลูก คือเปลือกกล้วยเหลืองทั้งหมด แต่ไม่ดำไม่งอม เพราะถ้ากล้วยงอม มันจะนิ่มเกินไป กินแล้วไม่เข้ากับข้าวเหนียวเท่าไหร่ค่ะ แล้วก็พยายามเลือกกล้วยที่แก่นิ๊ดดนึง ผลกล้วยมีความมนกลมทั้งลูก เวลาเราเอาไปต้ม กล้วยจะได้แดงสวย เพราะความแดงของกล้วยเกิดจากการใช้กล้วยที่แก่จัด และใช้เวลาต้ม/นึ่งให้สุกเป็นเวลานานนะคะ 😊
จัดการปอกเปลือกกล้วย ดึงเส้นใยออก และตัดหัวตัดท้ายที่แหลม ๆ ดำ ๆ ให้เรียบร้อยก่อนเอาไปใช้ค่ะ 😊
เมื่อเตรียมกล้วย ข้าวเหนียว ใบตอง และตอกเรียบร้อยแล้ว เราก็จะมาห่อข้าวต้มกันนะคะ .... สำหรับวิธีการห่อ ก็ไม่มีอะไรยุ่งยาก แต่อาจจะยากนิ๊ดดนึงสำหรับมือใหม่ ยังไงอย่าเพิ่งท้อน๊า ฝึกทำไปสักหลาย ๆ อัน เดี๋ยวก็จะจับจุดได้ค่ะ 😊
วิธีห่อ .. เริ่มจากหยิบใบตองชั้นล่างมา 1 ชิ้น ชั้นบนมา 1 ชิ้น วางประกบกัน โดยสลับหัวท้ายแบบในภาพมุมบนซ้ายนะคะ จากนั้นตักข้าวเหนียววางลงไปบนใบตองประมาณ 2 ช้อนพูน ๆ เอาช้อนเกลี่ยให้ข้าวเหนียวแบน ๆ หน่อยค่ะ แล้วก็หยิบกล้วยที่เราเตรียมไว้ วางลงไปตรงกลางข้าวเหนียว ก่อนจะตักข้าวเหนียวอีก 2 ช้อนพูนโปะลงไปบนกล้วยนะคะ
ถึงตรงนี้ให้เราจับชายใบตอง 2 ฝั่งที่อยู่ตรงข้ามกันของใบตองชั้นล่าง มาประกบกันค่ะ แล้วพับชายใบตองลงมา 3 ทบ จากนั้นทำการจับจีบใบตองด้านหัว/ท้าย (โบราณเรียกจับนม) และพับเก็บปลายใบตองทั้งสองข้างให้เรียบร้อย ก่อนจะมัดด้วยตอกให้แน่นนะคะ ... ซึ่งถ้าใครอ่านที่พิมอธิบายไว้แล้วไม่เข้าใจ (น่าจะมีหลายคนเลย แฮ่ๆ) สามารถไปดูวีธีการห่อในแบบวีดีโอ ได้ที่นี่ >> https://youtu.be/xaVmpDHWPE0 เลยค่า)
** ถ้าไม่มีตอก ใช้เชือกมัดแทนได้ แต่ต้องมัดให้แน่น ๆ น๊า ไม่งั้นเดี๋ยวตอนต้ม ถ้าเชือกหลุดหรือน้ำเข้าไปด้านในห่อข้าวต้มได้ล่ะก็ จบเลยค่ะ 😅
แล้วเราก็จะได้ข้าวต้มจิ้มที่ยังไม่ต้มออกมาหน้าตาอย่างในภาพด้านล่างนี้นะคะ ^_^
ถึงตรงนี้ก็ให้เราเอาข้าวต้มจิ้มไปต้มได้เลยค่ะ .... วิธีการต้มก็ไม่มีอะไรยุ่งยาก ให้เราเอาน้ำเปล่าใส่หม้อเยอะหน่อย แล้วเอาไปตั้งเตา พอน้ำเดือดก็ค่อย ๆ หย่อนข้าวต้มใส่ลงไปในหม้อ แล้วปิดฝา ต้มประมาณ 2 ชม. - 2 ชม. ครึ่ง นะคะ ในระหว่างที่ต้ม ก็ให้คอยเปิดฝาดูปริมาณน้ำในหม้อเป็นระยะ ๆ ด้วย ปริมาณน้ำจะต้องท่วมข้าวต้มเสมอ เพื่อที่เมล็ดข้าวเหนียวจะได้พองตัวเต็มที่ค่ะ 😊
และเมื่อผ่านไป 2 ชม. ข้าวต้มจิ้มของเราก็ใช้ได้แล้ว (ข้าวสุก + กล้วยแดง) ก็ให้เราตักมัดข้าวต้มขึ้นใส่กะละมัง พักให้หายร้อนก่อนจะนำไปตัดเป็นชิ้น ๆ นะคะ
ระหว่างที่พักข้าวต้มให้หายร้อน เราจะมาเตรียมในส่วนของมะพร้าวทึนทึกกับงากันค่ะ #หรือใครจะเตรียมไว้ก่อนต้มข้าวก็ได้ เอาตามที่สะดวกเลยนะคะ
สำหรับมะพร้าวทึนทึก ให้เราขูดด้วยมือแมวเป็นเส้น ๆ ไว้ค่ะ ขูดเสร็จก็เอาไปนึ่ง 5 นาที แล้วเอามาคลุกกับเกลือสมุทรป่น ชิมให้มีรสเค็มปะแหล่ม ๆ นะคะ
*** มือแมว คือที่ขูดมะพร้าวให้เป็นเส้นๆ ค่ะ ซื้อได้ตามตลาดสด ร้านขายอุปกรณ์เบเกอรี่ ซุปเปอร์มาร์เกต แผนกครัวในห้างหลาย ๆ ที่ อันละ 15-30 บาท ขึ้นกับว่าทำจากวัสดุอะไร และมีกี่หัวนะคะ สำหรับเพื่อน ๆ ที่ไม่อยากออกจากบ้าน ก็สามารถหาซื้อใน lazada/shopee ได้ ราคาพอ ๆ กันเลยค่ะ
มือแมว ด้ามไม้แบบที่ 1 https://shope.ee/9ozv2nYBDl
มือแมว ด้ามไม้แบบที่ 2 https://shope.ee/6UjT4hSX1m
มือแมว แบบแสตนเลส https://shope.ee/q56KMYbuC
ส่วนงา พิมใช้เป็นงาขาวล้วน แต่ใครจะใช้งาขาวผสมงาดำก็ได้ เอางาไปคั่วด้วยไฟอ่อน จนเหลืองหอมนะคะ จากนั้นนำไปตำหรือปั่นให้แหลกแบบหยาบ ๆ #ไม่ต้องให้ละเอียด แล้วเอามาผสมกับน้ำตาล คนให้เข้ากัน ได้เป็นน้ำตาลผสมงาสำหรับกินคู่กับข้าวต้มจิ้มค่ะ 😊😊
ทีนี้พอถึงเวลาจะกิน ก็ให้เราแกะห่อข้าวต้มแล้วหั่นเป็นชิ้น ๆ ปกติห่อนึงพิมจะหั่นเป็น 4 ส่วน แต่บางทีเพื่อความกินง่าย ก็จะหั่นเป็น 5 ส่วนนะคะ 😊😊
แล้วก็เอาทั้งหมดลงไปคลุกในกะละมังมะพร้าว ให้มะพร้าวเกาะทั่วชิ้นข้าวต้มค่ะ
ถึงเวลากินก็เสิร์ฟคู่กับน้ำตาลผสมงาที่เราทำเอาไว้ ก็จะได้ออกมาเป็นข้าวต้มจิ้มหน้าตาน่ากินแบบนี้เลยค่า
ขนมอันนี้เนี่ยเป็นขนมไทยที่พิมชอบกินมาก วัตถุดิบที่ใช้ก็ไม่เยอะด้วย หลัก ๆ มีแค่กล้วย ข้าวเหนียว มะพร้าว งา น้ำตาล ใบตอง แค่นี้เอง แถมขั้นตอนก็ไม่ค่อยยุ่งยาก แต่อาจจะต้องใช้เวลาเตรียมของนิดนึงนะคะ เพื่อน ๆ คนไหนที่อยากจะทำ ก็อย่าเพิ่งท้อไปก่อนน๊า ทำครั้งแรก ๆ มันอาจจะลำบากนิดนึงตอนห่อ แต่ถ้าห่อแล้วไม่ได้แบบพิม ก็อย่าเพิ่งเครียดไปค่ะ เอาว่าห่อให้มิดชิด มัดด้วยตอกหรือเชือกให้แน่น เวลาต้มเชือกไม่หลุด ก็โอเคแล้วนะคะ
ยังไงลองเอาไปทำกันดู ติดขัดตรงไหนก็มาถามไถ่กันได้ตลอดเวลา แล้วพิมจะเข้ามาตอบให้เรื่อย ๆ ค่ะ
ส่วนวันนี้พิมขอตัวไปกินข้าวต้มจิ้มก่อน แล้วเจอกันใหม่ในเมนูถัดไป บาย ๆ ค่า 😊😊