กระทงใบตองชนิดนี้ เป็นกระทงใบตองอีกแบบที่พิมอยากจะเอามาทำสาธิตให้เพื่อน ๆ ดูค่ะ เพราะถึงแม้มันจะทำง่ายถึงง่ายมาก  แต่ปัจจุบันพิมก็ไม่ค่อยเห็นใครจะทำแล้ว  ดังนั้นพิมเลยอยากชวนเพื่อน ๆ มาหัดทำ เพื่อเป็นการอนุรักษ์ของไทยๆ เราค่ะ

:: วัสดุและอุปกรณ์ ::

1. ใบตอง
2. แบบตัด  
3. กรรไกร / มีด
4. ที่เย็บกระดาษ (แม็ก) / ไม้กลัด

"ใบตอง" ... ที่นิยมใช้ จะเป็นใบตองจากต้นกล้วยตานี  หรือไม่ก็กล้วยน้ำว้า ซึ่งจะมีความหนาบางและความเหนียวของใบตองที่เหมาะสมกับการเอามาทำกระทงค่ะ

เริ่มแรกก็ตัดใบตองมาทางนึง  โดยเลือกทางที่แตกน้อยที่สุด สะอาดที่สุด ... ตัดมาแล้วเลื่อยตรงแกนกลางออก ก็จะได้ใบตองทางยาว ๆ ออกมาเป็น 2 ส่วน

แล้วก็นำไปเช็ดด้วยผ้าชุบน้ำบิดหมาด ๆ ให้สะอาดทั้ง 2 ด้าน และเช็ดด้วยผ้าแห้งอีกครั้ง

"แบบตัด" .... ถ้าเราทำกระทงไม่บ่อยนัก  ก็สามารถใช้ภาชนะที่มีปาก-กลมมาเป็นแบบตัดได้  แต่ถ้าเราทำบ่อย ๆ เราก็จะเอาแผ่นฟิวเจอร์บอร์หรือกระดาษแข็ง  ตัดให้มีขนาดเท่าปากภาชนะนั้นแทน เพื่อสะดวกในการเอามาทาบกับใบตอง

"กรรไกร / มีด" ... เป็นอุปกรณ์ที่เอาไว้ใช้ในการตัดแต่งใบตองค่ะ  สมัยโบราณจะใช้มีด  แต่ปัจจุบันใครที่ไม่ชำนาญ หรือกลัวมีดบาด  ใช้กรรไกรจะเร็วกว่า  (ถ้าใช้ถ้วยเป็นแบบตัด  ก็จะต้องใช้มีด และต้องมีเขียงด้วย)

"แม็ก / ไม้กลัด" .... เป็นอุปกรณ์ที่เอาไว้ใช้ในการกลัดมุมกระทงให้ติดกัน  สมัยก่อนจะใช้ไม้กลัด ซึ่งทำจากทางมะพร้าวเหลาเอาใบออก แล้วตัดเฉียง ๆ ให้มีขนาดประมาณ 1 นิ้ว  แต่ปัจจุบันเพื่อความสะดวก จะนิยมใช้แม็กเย็บแทน เพราะว่าหาง่าย และใช้งานสะดวกกว่า  (แต่ก็มีอันตราย หากมองไม่เห็น แล้วตัวแม๊กหลุดไปผสมในอาหาร/ขนม)   แต่จริง ๆ แล้วถ้าใครอยากใช้ไม้กลัดก็ยังมีขายอยู่ตามตลาดสด ห่อละ 10-20 บาทนะคะ  (มักจะมีตามร้านขายพลู ขายหมาก)

:: วิธีตัดใบตอง  ::

อันดับแรก .. ถ้าเราใช้แบบตัดที่เป็นแผ่นฟิวเจอร์บอร์ด หรือกระดาษแข็ง .... ให้เราวางแบบตัดลงบนใบตอง  แล้วเอากรรไกรตัดใบตอง ให้มีขนาดเท่ากับแบบตัดค่ะ  ..... (แรก ๆ อาจจะตัดใบตองได้ครั้งละจำนวนน้อยชิ้น  แต่ถ้าทำจนชำนาญ จะสามารถตัดได้ครั้งละมากกว่า 10-15 ชิ้น)

แต่ถ้าใช้แบบตัดที่เป็นภาชนะ  เช่น ถ้วย กาละมัง จาน ...   ให้เอาใบตองที่ซ้อนกันวางบนเขียงที่มีหน้าเรียบ  แล้ววางภาชนะที่เป็นแบบตัด  (คว่ำ) ทับลงบนใบตอง จากนั้นเอามีดเล็กปลายแหลมที่คม ๆ กรีดรอบภาชนะ .... โดยกะว่าให้คมมีด จิ้มลึกไปจนถึงใบตองชั้นล่างสุด

ซึ่ง .... ตัดออกมาแล้วก็จะได้แบบนี้

:: วิธีจับมุม + เย็บกระทง  ::

1 กระทงใช้ใบตอง 2 ชิ้น  .... ให้เรานำใบตอง 2 ชิ้น มาซ้อนทับกันในลักษณะตามภาพด้านล่างนี้

แล้วก็ทำการพับมุมตามในภาพด้านล่าง

จากนั้นกลัดด้วยไม้กลัด หรือเย็บด้วยแม็ก ....... ก็จะได้กระทงมุมเดียวแบบปกติ

ต่อมาเราจะแปลงกระทงมุมเดียว ให้เป็นมุมเดียวแบบดุนก้น ....... ด้วยการใช้ปลายนิ้วชี้ดันมุมแหลมของก้นกระทงให้กลับเข้าไปอยู่ด้านในกระทงตามในภาพด้านล่าง

แบบนี้ ................. และแบบนี้

แล้วเราก็จะได้กระทงมุมเดียว แบบดุนก้น  ออกมาหน้าตาแบบนี้ ...... ซึ่งกระทงแบบนี้ใช้สำหรับใส่อาหารที่น้อย ๆ แล้วดุนก้นกระทงขึ้นมาหน่อย เพื่อให้ดูอาหาร/ขนมมีปริมาณเยอะขึ้นน่ะค่ะ